India; het slot

Waar ben ik mee bezig, waar ga ik naar toe? Als stage opdracht een documentaire maken in India over een Rotterdamse Stichting die zorgt dat de allerarmste kinderen naar school kunnen. In de auto richting Schiphol blijf ik in mijn hoofd die zin herhalen. Jezelf moed inpraten en laten weten dat alles goed komt. Ik weet niet hoe Iruthayapuram er uitziet. Een dorp zo klein dat het niet op Google maps te vinden is als je de GPS coördinaten niet weet. Niet wetend bij wie je verblijft, wat je gaat eten, wat je gaat filmen, wie je gaat spreken, wat je eigenlijk gaan doen. Alles is chaos. De enige en simpelste oplossing is alles op je af laten komen en je geen zorgen te maken. Dat is hoe ik begin.

Al sinds het begin van mijn tweede school jaar op CMD ben ik bezig met voorbereiden. Ik wil naar het buitenland. Wat ik ga doen en wil doen weet ik nog niet. Iets met film. Mijn coach brengt mij in contact met stichting Ladder. Na vele gesprekken met deze stichting begint mijn toekomstige avontuur vorm te krijgen. Ik weet wat ik ga doen. Er zijn veel dingen die ik inmiddels weet voor mijn vertrek, maar nog zo veel dingen die ik niet weet.
Je staat er toch niet zo bij stil dat je drie maanden een ander leven gaat leiden.

De warmte duwt op mijn hoofd als ik in India uit het vliegtuig stap. Father Augustine staat mij op te wachten. Een bekend gezicht, iemand die ik in Nederland even gesproken heb. Op de weg naar het dorp mijn eerste kokosnootsap en vruchtvlees.
Het koelt je lichaam af. Dat is zeker nodig met 34 graden, een lange broek en schoenen met sokken. Het huis waar ik de eerste week verblijf is van Father Richard. Het huis waar een Father vier jaar een parish heeft. ’s Avonds merk je dat je ergens bent waar je niemand kent. Je bent de enige west- erling, de enige blanke, één van de weinige die Engels spreekt, het eten is anders, de cultuur is anders, het hele leven is anders. Je wilt naar huis.
Er staat mij een leerzame tijd te wachten.

De eerste dagen bestaan uit kennis maken en ontmoeten. Jij bent bijzonder, westers, blank, jong en voor de school kin- deren gewoon heel interessant. Deze kinderen kennen tot nu toe alleen de Nederlandse vrouwen van Stichting Ladder. Ik ontmoet het hele parish council, de docenten, directeuren, bewoners, het eten, de cultuur. Opeens sta en woon je er midden in. Er is geen weg meer terug, gelukkig.

’s Ochtends om vijf uur begint het leven. Het geluid en licht wekt je. In de verte hoor je een Father door een speaker tot zijn mensen spreken. De vrouwen beginnen met het voorbereiden van het ontbijt. Meestal een soort pannenkoek van rijst (‘Wheat’) met een saus of groente erbij. Om half negen gaan de kinderen richting school. Half tien beginnen de lessen.

De overige dagen van mijn verblijf woon ik in bij een Indiase familie. Het huis van Mr. Thomas is groot en groen. Een rijk gezin. Moeder Thomas en zonen Jebin en Jerin Thomas zijn de overige gezinsleden. Naar mijn idee is het belangrijk me aan te passen aan de leefstijl die zij hanteren. Omdat ik zo speciaal ben voor deze familie, passen zij zich ook aan mij aan.

Ik heb een eigen kamer met westers toilet en een koude douche. De deuren kunnen op slot zodat mijn apparatuur niet gestolen kan worden. Ik heb niets te klagen. Het enige verschil is dat ik in het huis van Father Richard tegen mooie natuur aankeek en in dit huis tegen de groene buiten muren. Gelukkig hoef je maar een paar stappen te zetten om weer in die natuur te zijn. Ik wil zo graag financieel wat bijdragen, maar het wordt niet geaccepteerd.
Als onderdeel van de familie betaal je niet mee. Voor de tijd dat ik daar ben, zijn zij verantwoordelijk voor mij. Voor mij wordt gezorgd.

Ik ga vijf kinderen met mijn videocamera volgen. Hoe zij zich voor bereiden op school, hoe ze werken op school en wat ze later willen na school. Voor mij zelf wil ik weten of deze kinderen gelukkig zijn. Zo ja, is het mogelijk dat zij gelukkiger zijn dan mensen hier in Nederland? Op die vraag geef ik alvast antwoord: ja. Het is niet te beschrijven met hoeveel pas- sie deze kinderen bezig zijn met school en het plezier dat ze er in hebben.
Tijdens de lunch deelt een groep kinderen hun eten. De één heeft minder groente bij de rijst dan de ander. Na het verdelen heeft iedereen een goede lunch.

Drie van de vijf kinderen willen dokter worden. Ze gaan de armen helpen. Jammer genoeg zal het voor veel kinderen nooit zo ver komen. Geld. Tot het eind van de middelbare school worden de kinderen voor een deel door de overheid gesponsord. Het andere deel wordt door de ouders betaald. Het gaat om on- geveer vijftig euro voor een jaar school. De kosten om naar college te gaan liggen een stuk hoger. Men wordt niet meer gesponsord en er is niet genoeg geld. Als je dan één of twee zieke ouders hebt, betekend dat vaak dat je moet werken. Meisjes in een fabriek en jongens in de bouw.

De cashewnoten fabriek ziet er op het eerste gezicht goed uit. Binnen zitten tientallen vrouwen op hun hurken de cash- ewnoten te kraken. Ik krijg last van mijn keel en ademhaling. Dit komt door de poeder die de vrouwen op hun handen doen om grip op de noten te hebben. De werksters hebben geen tijd om op te kijken, want elke noot telt. Stukloon. Aan het eind van de week moeten ze het doen met zo’n 7 euro, als ze doorgewerkt hebben tenminste. Het sap uit de cash- ewnoten is slecht voor de huid. Vrouwen van veertig hebben handen van een vrouw van tachtig. Los van het feit dat de omstandigheden niet geweldig zijn, is men toch redelijk tevreden. Het kan beter natuurlijk, maar dat hoor je ze niet zo hard roepen zoals wij doen hier in Nederland.

Al meerdere keren ben ik tijdens de mis in de katholieke kerk geweest. Ik moet veel moeite doen om het boeiend te vinden. Naast het feit dat ik geen Tamil versta, ben ik niet gelovig. Het verbaasd me hoe veel geld de arme mensen over hebben om een nieuwe kapel te laten bouwen. Later kom ik er achter dat de Katholieke één van de weinige, zo niet de enige, is die zich ontfermt over de mensen uit de laagste kaste. India werkt met een kasten systeem. In de hoogste kaste kom je vaak niet waar je zijn wilt. In de laagste kaste maakt al helemaal geen kans. Ieder mens hetzelfde en toch zo verschillend. Vlees, bloed, een kloppend hart, iedereen hetzelfde. Het kasten systeem vindt van niet.

Het filmen gaat voorspoedig. Mooi landschap, zonsondergang, blije kinderen op het schoolplein. Aan het begin van mijn reis was ik bang dat ik geen goed verhaal zou kunnen maken van mijn materiaal. Gelukkig merk ik halverwege het film- proces dat het verhaal zich vanzelf vormt. Kinderen worden gesponsord zodat ze naar school kunnen. Na school zijn er voor de arme gezinnen weinig kansen. Kinderen gaan werken in plaats van naar school. Stichting Ladder wil een Skill Centre bouwen waarin kinderen en volwassenen zonder opleiding en geld toch een vak kunnen leren. Er is nog 250.000 euro nodig. Zal het Skill Centre voor een betere toekomst van de kinderen zorgen? De oplossing is er, het antwoord niet.

Ik heb het materiaal dat ik wil hebben, wat nu? In het dorp blijven is geen optie. Men werkt, gaat naar school en voor mij is het lastig om daar zelf er op uit te trekken. In dit deel van India merk je dat veel mensen geen Engels spreken. 610 km en 14 uur met de bus verder op woont een Nederlander met een vrijwilligers stichting. Rondkijken en onder wat westerse bevolking zijn.

Twee weken in Pondicherry, het zuid oosten van India. Een huis vol met vrijwilligsters waarbij ik mij afvraag of ze wel echt in India zijn geweest. Pondicherry is westers, men spreekt veel Engels en pizza is te koop. Terug gekomen van hun dag vrijwilligen spreken ze Nederlands, Deens of Engels met elkaar. ’s Ochtends een bakje cornflakes met melk en ’s avonds pannenkoeken. Achteraf zie ik dat deze mensen veel hebben gezien. Qua plaatsen meer dan ik, qua cultuur veel, maar minder dan ik.

De bus van Pondicherry. Tijdens het uitstappen wordt ik gerold. Dag iPhone. Toen nog niet wetend wat de gevolgen zouden zijn. Terug in Nederland mis ik het niet. Het internet, de e-mail, de hele social media. Is het nodig? Wil je het hebben? Nee, ik mis het niet. Twitterend het leven door. Elk moment van de dag mee delen dat jij heel bijzonder bent.

Terug in Nederland. Pas op het moment dat je terug bent, begin je met beleven. Hoe langer je terug bent, hoe meer alles op zijn plaats valt en verwerkt wordt. Een relatief korte trip heeft veel veranderingen in mijn denken en doen aangebracht. Uitbeleefd ben ik nog lang niet. Volgend jaar een ander land?